برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی
***
زنان ایرانی، اسیران انیرانیان و زنان انیرانی، همسران برگزیده و شایسته ی ایرانیان - بخش 1 -
***
تازیان و تورانیان زنان ایرانی را به اسارت گرفته اند ولی ایرانیان زنان تورانی، رومی (یونانی)، هندی و چینی را به همسری برگزیده اند.
***
زنان ایرانی ِ اسیر تازیان
***
ارنواز و شهرناز ایرانی(دختران جمشید شاه)، اسیر ضحاک تازی (پسر مرداس تازی):
که جمشید را هر دو دختر بدند/سر بانوان را چو افسر بدند-
زپوشیده رویان یکی شهرناز/دگر پاکدامن به نام ارنواز -
به ایوان ضحاک بردندشان/بران اژدهافش سپردندشان-در ایوان شاهی شبی دیر یاز/به خواب اندرون بود با ارنواز-
زنان ِ تورانی، همسران شایسته ی ایرانیان
***
بهینه سنجی و بهین گزینی، منش ایرانیانفرنگیس و منیژه ی توارنی(دختران افراسیاب)، جریره ی تورانی(دختر پیران ویسه)، همسران شایسته ی ایرانیان.
***
فرنگیس تورانی(دختر افراسیاب) همسر سیاوش ایرانی(مادر کیخسرو):
فرنگیس مهتر ز خوبان اوی/نبینی به گیتی چنان موی و روی-
به بالا ز سرو سهی برترست/ز مشک سیه بر سرش افسرست-
هنرها و دانش ز اندازه بیش/خرد را پرستار دارد به پیش-
منیژه ی تورانی(دختر افراسیاب)، همسر بیژن ِ گیو ایرانی:
منیژه کجا دخت افراسیاب/درفشان کند باغ چون آفتاب-
منیژه منم دخت افراسیاب/برهنه ندیدی رخم آفتاب-
منیژه ابتدا دلباخته ی چهر بیژن می شود:
منیژه چو از خیمه کردش نگاه/بدید آن سهی قد لشکر پناه-
بپرده درون دخت پوشیده روی/بجوشید مهرش دگر شد به خوی-
بیژن نیز در پی دیدار با منیژه بر می آید:
بدین رزمگاه آمدستم فراز/بپیموده بسیار راه دراز-
مگر چهرهٔ دخت افراسیاب/نماید مرا بخت فرخ بخواب-
و به فرجام منیژه، بیژن را به قید کمند عشق و دلدادگی خود می کشد:
چه از مشک و عنبر چه یاقوت و زر/سراپرده آراسته سربسر-
می سالخورده بجام بلور/برآورده با بیژن گیو شور-
سه روز و سه شب شاد بوده بهم/گرفته برو خواب مستی ستم-
چو هنگام رفتن فراز آمدش/بدیدار بیژن نیاز آمدش-
بفرمود تا داروی هوشبر/پرستنده آمیخت با نوش بر-
بدادند مر بیژن گیو را/مر آن نیک دل نامور نیو را-
بهادر امیرعضدی